1 Aylık Bebek: Gelişimi
1 aylık bebek var hayatınızda! Bebeğin ve senin için ne harika bir ilk ay! Günden güne değişip güzelleşen -ve tabii ki daha da kafa karıştırıcı olan- bu küçük insanın hayatınıza girerek sizi tamamen değiştirdiğine inanması oldukça güçtür. 1 aylık bebeğin sana tamamen bağımlıdır ve bu, ona tam anlamıyla âşık olmanız için fazlasıyla yeterlidir! Muhtemelen annelik konusunda kendine çok daha fazla güvendiğin ve sorumluluk aldığın bir ay olacak. Artık içgüdülerine daha fazla güveniyorsun ve daha araştırmacı bir hale geldin, değil mi? Zamanın nasıl geçtiğini takip edemiyorsan sakın korkma. Sadece uyku ve beslenme ile geçen bu günler yerini bebeğinle daha çok etkileşime gireceğin günlere bırakacak.
Bebeğin ilk ayını doldurana kadar çoğunlukla uyudu, yemek yedi, ağladı ama ilk aydan sonra artık bebeğinin kişisel tercihleri devreye girecek ve küçük adımlarla bir kişiliğinin oluştuğunu gözlemleyeceksin. Büyük ihtimalle 1 aylık bebeğinin zaman içerisinde biraz eğlence aradığını gözlemleyeceksin.
Boyu ve Kilosu
Bebeğin, doğumdan sonra eve geldiğinde kaybettiği sıvılar nedeniyle doğum kilosunun altına düşmüş olabilir. Ama sakın korkma. 10 gün gibi bir sürede ağırlığını geri kazanacaktır. Bir aylık bir bebeğin ağırlığının ve boy uzunluğunun ne kadar olması gerektiğini merak ettiğini biliyoruz. Bir aylık bir bebeğin ortalama ağırlığı kızlar için 4,1 kg ve erkekler için 4,4 kg olarak ölçülmektedir. Tabii ki bebeğinizin ağırlığının ortalamanın altında ya da üstünde olması bir sorun olduğu anlamına gelmez. Bebekler, tıpkı yetişkinler gibi farklı fiziksel görünümlere ve farklı ağırlıklara sahip olabilirler. Önemli olan, bebeğinin kilosunun sağlıklı bir şekilde ilerleme kaydetmesidir ve doktorunuz kontroller esnasında bunu da test edecektir.
Bebeğin, doğumdan bu yana geçirdiği süreç içinde yaklaşık olarak 900 gram ağırlaşmış ve 5 cm uzamış olmalıdır. Altı haftalık bir bebek, oldukça hızlı büyüme kaydedebilir ve buna hazırlıklı olman gerekir.
Beş Duyusu
Görme
1 aylık bebekler yakın nesnelere ve şekillere odaklanabilir, ancak uzaktaki nesneleri bulanık görürler. Bunun sebebi 1 aylık bebeklerin gözlerinin henüz ışığa yeteri kadar duyarlı olmamasıdır. Doğumdan bir hafta sonra, bebekler turuncu, sarı, kırmızı ve yeşili görebilirler. Fakat mavi ve mor renkleri ayırt etmesi biraz vakit alabilir. Çünkü mavi ışığın dalga boyu daha kısadır ve insan retinasında bu renge karşı daha az algılama reseptörü vardır.
Sekiz haftaya kadar, bebekler gözlerini bir ebeveynin veya yanlarındaki başka bir kişinin yüzüne daha kolay odaklamaya başlar.
İşitme
Bebeğiniz rahimden itibaren duymaya başlar. Annenin kalp atışı, sindirim sisteminin rahatsızlıkları, hatta annenin ve diğer aile üyelerinin sesleri, doğumdan önce bebeğin dünyasının bir parçasıdır. Bebeğiniz bu aydan itibaren insan seslerine oldukça duyarlıdır. Rahimdeyken en çok duyduğu seslerden biri anne sesidir. Bebeğiniz sesinizi duymayı çok seviyor, bu yüzden onunla konuşun, gevezelik edin, şarkı söyleyin.
Koku Alma
Araştırmalar yenidoğanların güçlü bir koku alma duyusuna sahip olduğunu kanıtladı. Yenidoğan bebekler, annelerinin kokusuna oldukça uyum gösterir ve onu diğer kadınlarınkinden ayırabilirler. Sadece süt kokusunu değil aynı zamanda annelerinin kendine has kokusunu da tanıyabilirler. Emzirilen bebekler, biberonla beslenen bebeklere kıyasla annelerinin kokusunun daha keskin farkında olurlar.
Yenidoğan bebeklerin en sevdikleri koku anne kokusudur. Bu yüzden annenin kokusunun sindiği bir eşya, oyuncak ya da battaniye bebekler için iyi bir uyku arkadaşı olabilir.
Tat Alma
Tat tomurcukları fetal gelişimde oluşmaya başlar. Bebekler yaklaşık 10.000 tat tomurcuğu ile dünyaya gelirler ve oldukça hassas tomurcuklara sahiptirler. Bebeklerin daha çok tatlı tatları tercih ettiği bilinmektedir. Doğumdan sonra da bebeğiniz anne sütünden yediklerinizin tadını alacağı için sizin yediklerinizin onun yeme alışkanlığı üzerinde etkisi büyüktür.
Dokunma
Dokunma, özellikle erken haftalarda bebeğinizin en önemli duyularından biridir. Bebeğinizle olan bağınızı güçlendirmede hayati bir rol oynar. Aynı zamanda bebeğinizin ihtiyaçlarını ve isteklerini iletmesine, diğer insanlarla etkileşim kurmasına ve çevresini keşfetmeyi öğrenmesine yardımcı olur. Dokunma duyusu gebeliğin 7 – 8. haftalarından itibaren gelişmeye başlar.
Bebeğiniz çok hassas bir ciltle doğar. Vücudunun dokunmaya özellikle hassas olan bölgelerinden bazıları ağzı, yanakları, yüzü, elleri, karnı ve ayak tabanlarıdır.
Refleksleri
Refleksler istemsiz hareketler veya eylemlerdir. Bazı hareketler kendiliğindendir ve bebeğin normal aktivitesinin bir parçası olarak ortaya çıkar. Diğerleri belirli eylemlere verilen cevaplardır. Uzmanlar, beyin ve sinir sisteminin iyi çalışıp çalışmadığını belirlemek için refleksleri kontrol eder. Bazı refleksler yalnızca belirli gelişim dönemlerinde ortaya çıkar.
Arama Refleksi
Bu refleks bebeğin ağzının köşesine dokunulduğunda veya ağzı okşandığında başlar. Bebek kendini okşayan nesneye yönelir ve memeyi aramaya başlar. Bebeğin beslenmeye başlamak için göğsünü veya biberonu bulmasına yardımcı olur ve yaklaşık 4 ay sürer.
Emme Refleksi
Emme refleksi, yenidoğanların sahip olduğu yedi doğal refleksden biridir. Emme refleksi beslenme için çok önemlidir. Bebekler bu refleksi rahimde uygulamaya başlar ve 36. haftada ise bu refleks tamamen gelişir. Dudak birleşiğinin yanağa doğru olan bölgesinde refleks alıcıları vardır. Bebek yanağının o bölgesine bir şey değdiğinde ağzını o tarafa çevirerek memeyi aramaya başlar.
Moro Refleksi
Moro refleksine genellikle irkilme refleksi de denir. Bunun nedeni genellikle bir bebeğin gürültülü bir ses veya hareket tarafından ürkmesi durumunda ortaya çıkar. Sese cevap olarak bebek başını geriye doğru atar, kollarını ve bacaklarını uzatır, ağlar, sonra kollarını ve bacaklarını geri çeker. Bir bebeğin kendi ağlaması bile onu şaşırtabilir ve bu refleksi tetikleyebilir. Bu refleks bebek yaklaşık 2 aylık olana kadar sürer.
Tonik Boyun Refleksi
Bebek yatakta yatarken başını ne tarafa doğru çevirirse, çevirdiği taraftaki kol ve bacakları da o yöne açılır, ense tarafında kalan kolları ve bacakları ise bükülür. İşte bu harekete tonik boyun ya da tonik esne refleksi adı verilir. Bu refleks bebek yaklaşık 5 ila 7 aylık olana kadar sürer.
Adımlama Refleksi
Yürüme ya da adım atma refleksi doğumda bulunur ancak bu genç bebekler kendi ağırlıklarını destekleyemezler. Bebeğinizi, ayakları neredeyse sert bir yüzeye değecek şekilde dik tuttuğunuzda, tepkilerinin bir ayağını diğer ayağın önüne koymak olduğunu göreceksiniz.
Yakalama Refleksi
Eğer bebeğinizin avucuna ya da ayak tabanına bir cisim uzatırsanız, parmakları içe doğru kıvrılacak ve onu sıkıca kavrayacaktır. Yakalama becerisi, hamileliğin 28. haftasında başlar. 36. haftadan daha büyük bebekler, ona dokunan kişinin elini sıkıca kavrayarak kendi gövdesini yukarı doğru kaldırabilir.
1 Aylık Bebek: Sağlık Durumu
Hastalıkları
Her bebeğin tarzı farklı olsa da bir aylık bebeklerin ellerini yumruk şeklinde tutmaları normaldir. Bir aylık bebeğinin aniden kendini attığı ani refleksleri olması da oldukça normaldir. Bu ay içerisinde size gülücükler göndermeye başlayacaktır! Ne kadar heyecan verici!
Bebeğinin gelişim süresince bazı kırmızı sinyallerle de karşılaşabilirsiniz. İşte dikkat etmeniz gereken noktalar;
– Yavaş besleniyor ve süt emerken sıkıntı yaşıyorsa
– Parlak ışık altında göz kırpmıyorsa
– Yüksek seslere tepki vermiyorsa
– Bakışlarını bir nesneye sabitlemiyor ve o nesnenin hareketlerini takip etmiyorsa
– Kollarını ve bacaklarını oynatamıyorsa
– Uzuvları olması gerekenden daha sert ya da daha yumuşaksa
Bebeklerde sağlık söz konusu olduğunda genellikle hiçbir haber almaman, bir haber almandan daha iyidir. Bir sorun belirtisi görmediğin sürece, bir aylık bebeğinin sağlığı büyük olasılıkla sorunsuz ilerliyor demektir. Bir aylık bebekler için oluşabilecek bazı sağlık sorunları şöyledir;
Sarılık
Sarılık yenidoğanlarda çok yaygın bir durumdur. Aslında, bebeklerin yaklaşık yüzde 60’ı doğumdan birkaç gün sonra sarılık geçirir. Karaciğerin kandaki bilirubini vücuttan tamamen atamaması nedeniyle oluşur. Bebeğiniz sarılık ise cildine biraz baskı uygulayarak bu sarı rengi görebilirsiniz. Çoğu sarılık vakası, doğumdan 2-3 gün sonra -yani hastaneden taburcu olduktan sonra- oluşur. Bu cilt ve gözlerin sarı görünmesine neden olur. Hafif sarılık vakaları kendiliğinden geçse de uzun süren sarılık durumunda mutlaka doktoruna danışmayı unutma.
Kabızlık
Ebeveynler, bebeklerinin ne kadar sıklıkla kaka yapmaları gerektiğini merak ederler. Eğer bebeğin mama ile besleniyorsa, günde iki kere normal bir miktardır. Ancak anne sütüyle beslenen bebeklerin günlerce kaka yapmadığını gözlemleyebilirsin ve bu bir sağlık sorunu olduğunu göstermez. Genel kural şudur, bebeğin katı ve küçük toplar halinde tuvaletini yapıyorsa kabızlık problemi var demektir.
Tıkanıklık
Bebeklerde burun akıntıları ve tıkanıklıkları oldukça sık görünen bir problemdir ve yılda 10 ya da 12 kez soğuk algınlığı geçirme potansiyeline sahiptirler. Ayrıca alerji ve enfeksiyon olasılığı da hayli yüksektir.
Öksürük
Bir aylık bebeklerde öksürükte en az tıkanıklık kadar yaygındır. Ancak öksürük ilaçları, bu yaştaki bebekler için uygun değildir.
Kusma
Özellikle yaşamın ilk haftalarında bebekler beslendikten sonra ağız dolusu kusabilirler. Halk arasında fazlasını çıkartma olarak da bilinen bu durum geçicidir, bebek büyüdükçe sıklığı azalır ve ilk 6 ay içinde genellikle kaybolur. Bebeğin kilo almasını engellemediği sürece bu kusmalar normal kabul edilebilir.
Buna ek olarak,bebeğin gereğinden yavaş ya da hızlı emmesi, emme sırasında hava yutması, karnı doyduktan sonra gazının çıkarılmaması gibi sebepler de kusmaya neden olabilmektedir.
Aşıları
Yenidoğan bebekler ilk ayında Hepatit B aşısı olmalıdır. Bebeklerde ilk dozu doğumda ilk 72 saat tercihan 24 saat içinde uygulanmalıdır.1. ayın sonunda 2. doz ve 6. ayın sonunda da 3. dozu uygulanır.
1 Aylık Bebek: Beslenmesi
Eğer bebeğini emziriyorsan muhtemelen 2-3 saatte bir beslenmeye devam edecektir ama bebeğini mamayla besliyorsan her 3-4 saatte bir mama alması yeterli olacaktır. Onun aç olduğunda nasıl ağladığını zamanla çözümleyebilirsin.
Ne Kadar Yemek Yemelidir?
Bir bebek günde sahip olduğu her kilo için 100 kalori almalıdır. Örnek verecek olursak 4.2 kg ağırlığında bir bebeğin 420 kaloriye ihtiyacı vardır. 100 ml anne sütü ise yaklaşık 70 kaloridir. 4.2 kg olan bir bebeğin 420 kalori ihtiyacını karşılamak için 24 saatte yaklaşık 600 ml anne sütü içmesi gerekmektedir.
Eğer bebeğini emziriyorsan, anne sütü miktarı hakkında fazla endişe duyman gerekmez. Bebeğin, doyduğunu anladığında göğsünden uzaklaşacak ve uykuya dalacaktır. Çok yakında bebeğinin beslenme saatleri daha verimli hale gelecek ve daha kısa sürede, daha fazla süt içebilecektir. Eğer bebeğini mamayla besliyorsan bebeğin muhtemelen 4 saatte bir, bir biberon mama bitirecektir.
Neler Yiyebilir?
Bir aylık bebekler anne sütü ya da mama ile beslenmeye devam etmelidir. En fazla, anne sütü ve mamayı bir arada verebileceğin bir düzen oluşturabilirsiniz. Eğer bir aylık bebeğinin su içip içemeyeceğini merak ediyorsan doktorlar, genellikle bebeğiniz altı ayını tamamlayana kadar su tüketimini önermemektedir. Bir aylık bebeğin, anne sütünden ve mamadan vücudunun ihtiyacı olacak sıvıyı elde edebilecektir. Elbette her konuda olduğu gibi bu konuda da bazı istisnalar olabilir ve çocuk doktorunuza danışmakta fayda vardır.
Su İçer Mi?
İlk 6 ay, herhangi bir yetersizlik veya tıbbi zorunluluk olmadıkça, bebeğe su dahil hiçbir gıda verilmemesi, yalnızca anne sütü ile beslenmesi gerekir.
Anne sütünün, hem anneye, hem bebeğe pek çok faydası var. Peki nedir bunlar?
- Her zaman temiz, tüketime hazır, ekonomik ve uygun sıcaklıktadır.
- Bebeğin ihtiyacı olan tüm besin maddelerini içerir ve her annenin sütü, kendi bebeğinin ihtiyacına göre özel salgılanır.
- Çene, diş ve kemik gelişimini sağlar.
- Bebeğin zihinsel ve bedensel gelişimine yardımcı olur.
- Yetişkinlik döneminde, tip I diyabet, çölyak hastalığı, obezite, koroner kalp hastalığı gibi kornik hastalıkların görülme riskini azaltır.
- Bebeği pişikten ve alerjiden korur.
- Anne bebek arasındaki duygusal bağı güçlendirir.
- Emzirmek, anneyi meme-rahim-yumurtalık kanseri, kansızlık ve kemik erimesinden korumaya ve doğumdan sonra rahmin eski haline dönmesine yardımcı olur.
1 Aylık Bebek: Uyku Düzeni
Bir aylık bebekler, genellikle gün içerisinde 15 ila 16 saat arasını uykuda geçirirler. Gün boyunca uykunun hangi saat aralıklarıyla bölüneceği tamamen bebeğe bağlıdır ama gün içerisinde 3 ve geceleri 8 saatlik uykular genel olarak gözlemlenmektedir. Farklı bebekler, farklı kişiliklere sahiptir ve ekstrem bir uyku sorununuzda çocuk doktorunuza başvurmanız sağlıklı olacaktır ama aşağıda sizler için birkaç genel durumu listeleyebiliriz;
Bebeğinizin uyumasını zorlaştıran birçok etmen olabilir. Bebeğiniz kendisini rahatsız hissediyor olabilir ya da sadece size sarılmak istiyor olabilir.
Bir aylık bebekler bütün gün uyur. Bazı bebekler gece ile gündüzü birbirine karıştırırlar ve gece uykularını, gündüze yayarlar. Bazı bebeklerin ise, diğer bebeklere göre daha fazla uyumasına sebep olan bir hastalığı olabilir. Bebeğinin uykusuzluğunun sebebini saptamaya çalışmalısınız. Eğer bebeğin yeterli miktarda yemek yiyor ve tuvaletini yapıyorsa muhtemelen endişelenecek bir şey yoktur.
Ani bebek ölümü sendromunu (ABÖS) minimuma indirmek için bebeğin gözetimin dışında uyuduğunda onun sırtüstü uyuduğundan emin ol.
Bebekler gün içinde farklı bilinç durumlarında olabilirler. Aşağıda sıraladığımız durumlar arasında onunla iletişime geçmek için en uygun zaman sakin uyanık olduğu zamandır.
- Derin Uyku
- Aktif veya hafif uyku: Uykusunda hareket ettiği durum
- Uyku mahmurluğu: Uykudan hemen önce ya da sonra olabilir
- Sakin uyanık: Gözlerinin içi gülse de bedeni sakin durumdadır
- Aktif uyanık: Gözleri tamamen açık ve vücudu hareketli
- Ağlama: Ağlama seslerinin yanı sıra hareketlidir
Önerilen Makaleler
Yenidoğan Bebekler Günde Ne Kadar Süt İçer?
1 Aylık Bebek: Hepatit B Aşısı
Çocuğunuz Kustuğunda Hangi Durumlarda Doktora Başvurmalısınız?
Bebekler Ne Zaman Su İçmeye Başlar?
0 Yorum